Etxebizitza-politika finkatu eta egonkorraren eskaintzaren barruan, Austria beti egon da gure pentsamenduan. Viena, zehazki.
Austriako eredua etxebizitza publikoen erreferente garrantzitsuenetako bat da. Etxebizitzen parkearen % 20 baino gehiago etxebizitza sozialak dira (Espainian % 4 da).
Funtsean, etxebizitza-politika publikoen bi tipologia orokor bereiz ditzakegu: bata, eskaintzaren gainean jarduten duena, etxebizitza babestuaren parke sendo bat eraikitzeko inbertitzen duena; eta, bestea, eskarira doan epe laburragokoa (eta askoz ere arriskutsuagoa krisialdietan), etxebizitzaren ordainketak arintzeko laguntza eta prestazioekin.
Austriako kasua gobernuen, legegintzaldien eta posizio politikoen gainetik igaro da; izan ere, kulturan eta gizartean onartuta dago, eta funtsezkoa da haren funtsezko ezaugarriei eusteko.
Austriako etxebizitza-elkarteek funtsezko zeregina dute, eta araudi erabakigarri batek arautzen ditu: Etekin Mugatuko Etxebizitzaren Legeak, 100 urte baino gehiago ditu, baina oraindik ere indarrean jarraitzen du.
Zergarik ordaintzen ez duten elkarte horiek etxebizitza soziala sustatzen eta lehendik daudenak mantentzen laguntzen dute. Horregatik, etxebizitzak arrazoizko prezioan eskaintzen dituzte biztanleriaren ia % 25arentzat, eta Austriako etxebizitza berri guztien % 25-33 inguru eraikitzen jarraitzen dute.
Krisian zehar, ez du bere inbertsio-erritmoa murriztu (Europako Batzordeak 57.000 milioi eurotan kalkulatzen du krisitik orain arteko arrakala, etxebizitzako inbertsioari eta EBko premiei dagokienez). Urtean batez beste 2.700 milioi euro baino gehiago inbertitzen dituzte sustapenean eta 60 milioi gehiago birgaitzean (etxebizitza sozialeko pisu asko Bigarren Mundu Gerraren aurretik eraiki ziren; beraz, diru asko bideratzen da horiek erreformatzera).
Erritmo horri esker, urtean 15.000 etxebizitza sozial eraiki ahal izan dira, horretarako batere onuragarria ez den aldi batean. Eta zorroan dagoen parkearen % 80 birgaitzea.
Europako etxebizitza-arloko udal-enpresa handiena Vienan dago (Wiener Wohnen), eta 209.000 etxebizitza baino gehiago ditu; hau da, merkatuan % 25eko pisua du, eta alokairuan, berriz, % 30ekoa.
Biztanleriaren % 62 errenta sozialeko alokairuan bizi da. Izan ere, botere publikoen politika gogor eta sendoa dago, oso interbentzionistak baitira (udalaren helburua prezioak kontrolatzea da, egoiliarrek beren diru-sarreren % 25 baino gehiago alokairurako erabili ez dezaten), prezioei eutsi ahal izateko (prezio garbia 5,58 eurokoa da metro koadroko), gizarte-merkatutik kanpo daudenak diruz laguntzeko (ia 200.000 etxebizitzak laguntza publikoak dituzte eta errenta mugatuko etxebizitza-elkarteen federaziokoak dira) eta diruz lagundutako pisuen salmentek irabazitakoa eremu publikoan jartzeko.
Vienako lorpen handienetako bat da “hainbat etnia, adin eta diru-sarreratako taldeak nahastea, espazio irekia babestea edo auzoak eraiki aurretik urbanizatu beharreko eremuetan trenbide berriak eraikitzea”. Horrela, aurrea hartzen dio garraioaren arazoari edo “guetizazio” potentzialari, Joe Copeland idazleak dioen bezala.
Etxebizitza publikoaren politikako eta gizarte-politikako paradisuan, urte asko daramatzate (1920tik) elkarrekin lanean, pitzadurarik gabe eta horizontean epe luzerako helburua edukita. Herri eta hiriarekiko konpromisoa, gehiengoa horrekin identifikatuta sentitzen da.
Informazio gehiago